فریدون قدیمی؛ پگاه جوادی شریف
چکیده
در آبخوانهای آبرفتی دنیا مخلوط شدگی آبهای شور و شیرین، فعالیتهای کشاورزی، پسابهای صنعتی و شیرابههای زبالههای شهری و روستایی مهمترین منابع تهدید کنندۀ آبهای زیرزمینی هستند. در این تحقیق 46 نمونۀ آب از چاههای دشت اراک برداشت و متغیرهای فیزیکی و شیمیایی آنها تعیین و مورد تحلیل آماری چند متغیره قرار گرفت. تحلیل ...
بیشتر
در آبخوانهای آبرفتی دنیا مخلوط شدگی آبهای شور و شیرین، فعالیتهای کشاورزی، پسابهای صنعتی و شیرابههای زبالههای شهری و روستایی مهمترین منابع تهدید کنندۀ آبهای زیرزمینی هستند. در این تحقیق 46 نمونۀ آب از چاههای دشت اراک برداشت و متغیرهای فیزیکی و شیمیایی آنها تعیین و مورد تحلیل آماری چند متغیره قرار گرفت. تحلیل عاملی بر روی متغیرهای فیزیکی، شیمیایی آبهای زیرزمینی آبخوان اراک نقش مهمی در تفکیک انواع آلایندهها در منطقه داشته است. تحلیل عاملی مرحلهای، پنج عامل را در متغیرهای هیدروشیمیایی آبخوان اراک مشخص نمود. در عامل اول متغیرهای EC، TDS، Cl، SO4، Ca، Mg و Na منشأ طبیعی داشته که مخلوط شدگی آب شور حاصل از پلایای میقان و آب شیرین آبخوان مسبب آن است. در عامل دوم HCO3 منشأ طبیعی و ناشی از انحلال سنگ آهکهای ارتفاعات جنوب اراک و HNO3منشأ انسانی و حاصل نفوذ چاههای جذبی شهری و فعالیتهای کشاورزی است. منشأ عناصر در عامل سه و چهار یعنی Zn، Cu، Fe و Mn انسانی و ناشی از فعالیتهای صنعتی و دفن زباله شهری و عامل پنجم یعنی F نیز ناشی از فعالیتهای کشاورزی یعنی مصرف کودهای فسفاته است. این مطالعه همچنین نشان داد که تحلیل عاملی مرحلهای روشی مناسب برای تفکیک منشأ آلایندهها است. بنابراین، بایستی اقدامات لازم در خصوص کنترل آلودگیهای انسانی از منابعی چون فاضلاب شهری اراک، پساب کشاورزی و صنعتی توسط سازمانها و شرکتهای مربوطه صورت گیرد.